Κυταρίτιδα
Ένα από συχνότερα προβλήματα αισθητικής φύσεως που αντιμετωπίζουμε οι Δερματολόγοι στα ιατρεία μας αυτή τη χρονική περίοδο είναι η καταπολέμηση της κυτταρίτιδας και η αντιμετώπιση των ραβδώσεων ( ραγάδων), προκειμένου οι ασθενείς να προετοιμάσουν έγκαιρα και με το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα την εμφάνισή τους για τη θερινή περίοδο.
Τι είναι όμως η κυτταρίτιδα;
Είναι μία αισθητική δυσμορφία, ένα πολυπαραγοντικό νόσημα που εμφανίζεται και στα δύο φύλλα αλλά με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες. Υπολογίζεται πως το 84 – 98 % των γυναικών θα εμφανίσουν συμπτώματα μετά την εφηβεία. Οφείλεται στην ανομοιόμορφη κατανομή των λιποκυττάρων και στη συστολή του υποδόριου συνδετικού ιστού προσδίνοντας στην πάσχουσα περιοχή την όψη φλοιού πορτοκαλιού γεμάτη από ‘λακκούβες’.
Αν και λόγω της αυξημένης της επίπτωσης, που τη κάνει να φαντάζει φυσιολογική αφού αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση, το αισθητικό αποτέλεσμα και οι τάσεις της εποχής μας ολοένα και περισσότερο ωθούν τις γυναίκες στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.
Καθώς δεν αποτελεί παθολογική κατάσταση συχνά αντιμετωπίζεται και παρουσιάζεται ως μία κοινότυπη αισθητική δυσμορφία ανάξια επιστημονικής ενασχόλησης επιτρέποντας στους /στις επιτήδειες να ευημερούν εις βάρος των καταναλωτριών.
Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να απευθυνόμαστε στη σωστή `ιατρική ειδικότητα που είναι μόνο οι Δερματολόγοι. Πάρα το γεγονός ότι τα αίτια της είναι πολλά, σήμερα επικρατούν τέσσερις βασικές θεωρίες στην αιτιοπαθογένεια της κυτταρίτιδας.
Επιγραμματικά:
- Ανατομική θεωρία (διαφορετική ανατομία υποδόριου λίπους στους άντρες από τις γυναίκες που εξηγεί και την επικράτηση της νόσου στο γυναικείο φύλο)
- Θεωρία διαταραχής μικροκυκλοφορίας (κατακράτηση υγρών)
- Θεωρία της φλεγμονής (ανάπτυξη συνδετικού ιστού και ινοπλασσία)
- Θεωρία τοξικότητας σιδήρου (η υπεροξείδωση των λιπιδίων προκαλεί φλεγμoνή)
Υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες και αυτοί είναι:
- Το φύλλο (ανατομικές διαφορές μεταξύ των φύλλων, αυξάνεται κατά την εγκυμοσύνη, την έμμηνο ρύση, τη λήψη οιστρογόνων)
- Η Φυλή, Είναι πιο συχνή στη Καυκάσια και σπανιότερη στις Λατίνες (γλουτοί)
- Κατανομή λιπώδους ιστού ( συνήθως όπου υπάρχει εναπόθεση λίπους. Εμφανίζεται και σε ισχνά άτομα, δεν σχετίζεται άμεσα με την παχυσαρκία αλλά…)
- Διατροφή ( η αυξημένη πρόσληψη υδατανθράκων + λίπους προκαλεί υπερινσουλιναιμία και λιπογένεση. Κατάχρηση αλατιού προκαλεί κατακράτηση υγρών. Δίαιτα φτωχή σε ίνες προκαλεί δυσκοιλιότητα, με συνέπεια την αύξηση της φλεβικής πίεσης στα κάτω άκρα . Αυτό οδηγεί στη φλεβική στάση και την αυξημένη διαπερατότητα τριχοειδών με αποτέλεσμα τη πρόκληση οιδήματος
- Η κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί αύξηση της λιπογέννεσης.
- Το Κάπνισμα προκαλεί αλλοιώσεις μικροκυκλοφορίας, μειώνει την ιστική αιμάτωση και αυξάνει τις ελεύθερες ρίζες
- Έλλειψη φυσικής άσκησης ως γνωστό προκαλεί την αύξηση του λιπώδους ιστού, και τη φλεβική στάση.
- Ορμονική δυσλειτουργία, λήψη ορμονικών σκευασμάτων (οίστρο- προγεσταγόνων)( αντισυλληπτικά, συμπληρώματα διατροφής, συντηρητικά τροφίμων κ.α.), προκαλούν κατακράτηση υγρών
- Το στρες (άγχος, κατάθλιψη). Υπάρχουν τέσσερις υποδοχείς στα λιποκύτταρα, οι 3τρεις προάγουν τη λιπόλυση, ο 4ος την καταστέλλει. Η επινεφρίνη συνδέεται με αυτούς τους υποδοχείς καταστέλλοντας τη λιπόλυση στον υποδόριο ιστό ενώ την προάγει στον σπλαχνικό λιπώδη ιστό.
Η κυτταρίτιδα έχει διάφορα στάδια και έχουν προταθεί αρκετές ταξινομήσεις. Οι δύο επικρατέστερες είναι:
Α) Ιστολογική εξέλιξη κυτταρίτιδας. Προτάθηκε από τους Curri et al το 1991
- Στάδιο Ι ( Σταδιο λανθάνουσας κυτταρίτιδας): Απουσία κλινικών ευρημάτων mattress effect
- Στάδιο ΙΙ: Ωχρό και ψυχρό δέρμα κατά τη σύσφιξη ή πίεση των εν λόγω περιοχών.
- Στάδιο ΙΙΙ: Δέρμα με εμφάνιση φλοιού πορτοκαλιού, εν τω βάθει κοκκιώματα, άλγος, ελαστικότητας, ωχρό + ψυχρό δέρμα.
- Στάδιο IV: Πιο ανώμαλη επιφάνεια δέρματος, επώδυνα υποδόρια οζίδια.
Β) Ταξινόμηση ανάλογα της υφής του δέρματος προτάθηκε από τους Bartoletti et al το 1983
- Σκληρή / Λαμθάνουσα κυτταρίτιδα (σε έφηβες και γυναίκες που γυμνάζονται)
- Χαλαρή ( μυική χαλάρωση, μεγάλη και απότομη απώλεια ΣΒ, > 40 ετών.
- Οιδηματώδης
- Μεικτή
Πως αντιμετωπίζεται;
Υπάρχουν πάρα πολλές θεραπευτικές μέθοδοι για την αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας όπως:
- Μεσοθεραπεία
- Πηγές φωτεινής ενέργειας όπως το λέιζερ (LASER) και το παλμικό φως (IPL)
- Ραδιοσυχνότητες
- Το λεμφικό μασάζ
- Η διατροφή
- Η άσκηση
- Η αντιμετώπιση του στρες
- Η θεραπεία με διοξείδιο του άνθρακα (CARBOXY THERAPY )
- Η θεραπεία με κρουστικά κύματα υπερήχων
- Η αποκόλληση των εμβυθίσεων
- Οι πολλαπλοί μικρο νυγμοί του δέρματος (MICRONEEDELING)
- Συνδυασμοί των ανωτέρω θεραπειών
Η αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας προκειμένου να είναι αποτελεσματική πρέπει να ‘στοχεύει’ στα αίτια και τον παθογενετικό μηχανισμό που την έχουν προκαλέσει. Αφού επομένως έχει γίνει σωστή διάγνωση αξιολόγηση και ταξινόμηση του σταδίου της κυτταρίτιδας κατόπιν επιλέγεται η θεραπεία. Προσωπικά πιστεύω πως με το συνδυασμό κάποιων από τις προαναφερθέντες μεθόδους επιτυγχάνεται η μέγιστη αποτελεσματικότητα.
Ραβδώσεις
Οι ραβδώσεις, ευρέως γνωστές ως ραγάδες, είναι γραμμοειδείς ατροφικές βλάβες χρώματος κόκκινου αρχικά όταν εγκαθίστανται και κατόπιν σε έξι με εννέα μήνες αποκτούν ένα λευκό χρώμα (λόγω της έλλειψης συνδετικού ιστού).
Εμφανίζονται και στα δύο φύλλα κυρίως κατά την εφηβεία. Ουσιαστικά η ράβδωση είναι μία ατροφική περιοχή στη βαθύτερη στοιβάδα του δέρματος, το χόριο. Οφείλεται κυρίως στην υπερβολική τάση του δέρματος (απότομη αύξηση του ύψους, του όγκου και του σωματικού βάρους).
Συχνότερα είναι συμμετρικές και οι περιοχές που συνήθως εντοπίζονται είναι οι γλουτοί, οι μηροί ( ιδιαίτερα στην έσω και έξω επιφάνειες), τα γόνατα ( πρόσθια και οπίσθια επιφάνεια), στην οσφύ ( μέση), τις μασχάλες ενώ στις γυναίκες εμφανίζονται και στους μαστούς καθώς και στη κοιλιακή χώρα (μετά από τη κύηση).
Ποια είναι τα αίτια;
Ουσιαστικά οποιαδήποτε κατάσταση αυξάνει υπερβολικά τη τάση του δέρματος. Μπορεί να οφείλεται επίσης σε φάρμακα καθώς και σε διάφορες παθήσεις Έτσι λοιπόν και επιγραμματικά:
- Εφηβεία (απότομη αύξηση ύψους, σωματικού βάρους, όγκου)
- Μεταβολές σωματικού βάρους
- Εγκυμοσύνη ( οχτώ στις δέκα γυναίκες παρουσιάζουν ραβδώσεις)
- Κατόπιν μακροχρόνιας αγωγής από του στόματος κορτιζόνης
- Στο σύνδρομο Cushing
- Κληρονομικότητα
Αντιμετωπίζονται;
Στα αρχικά στάδια όταν είναι κόκκινες με τη σωστή θεραπευτική προσέγγιση είναι 100% ιάσιμες!!! Τα πράγματα όμως δυσκολεύουν όσο οι ραβδώσεις αποχρωματίζονται και όταν γίνουν λευκές δεν υπάρχει καμία αποτελεσματική θεραπεία. Είναι πλέον μόνιμες. Επομένως η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των ραβδώσεων όσο είναι κόκκινες είναι κομβικής σημασίας αφού σε αυτή την περίπτωση εξαφανίζονται ενώ στις λευκές οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι για να τις κάνουν όσο το δυνατόν λιγότερο εμφανείς.
Ποιες θεραπείες εφαρμόζονται;
Α) Στις κόκκινες:
- Pulsed Dye Laser (ανταποκρίνονται εξαιρετικά)
- Fractional Laser κλασματική δερμοαπόξεση (πολύ καλή ανταπόκριση)
- Αυξητικοί παράγοντες PRP ( ως μονοθεραπεία κάτω του μετρίου η ανταπόκριση)
- Μικρο νυγμοί (Μέτρια ανταπόκριση)
- Μεσοθεραπεία (Ικανοποιητική ανταπόκριση)
Συνήθως οι κόκκινες χρειάζονται τρεις με πέντε μηνιαίες συνεδρίες.
Β) Στις λευκές οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται στοχεύουν όχι στο να τις εξαλείψουν αλλά να τις κάνουν όσο το δυνατό λιγότερο εμφανείς.
Αυτές είναι:
- Fractional Laser κλασματική δερμοαπόξεση (μέτρια ανταπόκριση ως μονοθεραπεία)
- Nd:YAG Laser (κακή ανταπόκριση ως μονοθεραπεία)
- Αυξητικοί παράγοντες PRP ( ως μονοθεραπεία κακή ανταπόκριση)
- Μικρο νυγμοί (Κακή προς μέτρια ανταπόκριση ως μονοθεραπεία)
- Μεσοθεραπεία (Κακή ανταπόκριση ως μονοθεραπεία)
Οι λευκές χρειάζονται πέντε με οχτώ μηνιαίες συνεδρίες.
Ο συνδυασμός των θεραπευτικών προσεγγίσεων έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα στις λευκές αλλά και στις κόκκινες. Ανάλογα της έκτασης και το στάδιο των ραβδώσεων ο Δερματολόγος αποφασίζει τη καλύτερη θεραπευτική στρατηγική για τον/την ασθενή του.